موسسه خیریه یک سازمان غیرانتفاعی است که به منظور ارائه کمک و پشتیبانی به افراد یا گروههای مستضعف و نیازمند، معمولاً با استفاده از اهدای مالی و موارد دیگر، تشکیل شده است. این موسسات ممکن است به صورت محلی، ملی یا بینالمللی فعالیت کنند و در زمینههای مختلفی مانند بهداشت، آموزش، کمک به بیماران، کمک به زلزله زدگان، کودکان بیسرپرست، و موارد مشابه فعالیت داشته باشند. هدف اصلی این موسسات کمک به افراد و جوامع محتاج و بهبود شرایط زندگی آنهاست. پیشنهاد میکنیم پیش از ادامه مقاله «موسسه خیریه چیست» را مطالعه کنید. در ادامه به معرفی انواع موسسات خیریه میپردازیم.
انواع موسسات خیریه
موسسات خیریه میتوانند بر اساس چندین معیار مختلف دستهبندی شوند، این شامل حوزه فعالیت، ساختار حقوقی، و میزان مشارکت و فعالیت مالی میشود. در ادامه به توضیح این معیارها میپردازیم:
انواع موسسات خیریه براساس حوزه فعالیت
- حوزه اجتماعی: موسساتی که برای ارتقای شرایط زندگی افراد و جوامع محروم فعالیت میکنند. این موضوع شامل کمک به بیماران، کودکان بیسرپرست، سالمندان، زنان آسیبدیده و موارد مشابه است.
- حوزه محیط زیست: موسساتی که برای حفاظت از محیط زیست، حیات وحش، و مسائل مرتبط با تغییرات آب و هوا فعالیت میکنند.
- حوزه آموزش و پژوهش: موسساتی که در زمینه آموزش، تحصیل، ترویج فرهنگ و هنر، و ارائه فرصتهای آموزشی فعالیت میکنند.
- حوزه امور بینالمللی: موسساتی که در حوزههای کمک رسانی به کشورهای در حال توسعه، کمک به پناهجویان و مهاجران، و موارد مشابه فعالیت دارند.
انواع موسسات خیریه براساس ساختار حقوقی
- سازمانهای غیردولتی: این دسته شامل موسسات غیرانتفاعی، انجمنها، بنیادها، و موارد مشابه است که برای رسیدن به اهداف خیریه تشکیل شدهاند.
- سازمانهای دولتی: بعضی از موسسات خیریه تحت نظر دولت یا دولتها قرار دارند و تحت عنوان سازمانهای دولتی فعالیت میکنند.
- موسسات خیریه رسمی: این نوع موسسات خیریه به صورت رسمی توسط دولت یا مراجع ذیصلاح حکومتی تشخیص داده شده و تأیید شدهاند. غالباً این نوع موسسات خیریه تحت نظارت مراجع دولتی مربوطه هستند و میتوانند از مزایای مالی و مالیاتی خاصی برخوردار باشند. برای تأیید شدن به عنوان یک موسسه خیریه رسمی، ممکن است نیاز به مراجعه به اداره مالیات یا سایر ادارات دولتی مربوطه باشد و باید شرایط و معیارهای خاصی را برآورده کنید.
- موسسات خیریه غیررسمی: این نوع موسسات خیریه به صورت غیررسمی و بدون تأیید رسمی از طرف دولت یا مراجع مربوطه شکل میگیرند. معمولاً این نوع موسسات توسط افراد یا گروههای محلی برای کمک به نیازمندان و حل مسائل محلی تشکیل میشوند. عملکرد و فعالیتهای آنها ممکن است محدودتر باشد و کمتر رسمیت داشته باشد و بیشتر بر اساس اراده و انگیزه افراد یا جامعه محلی انجام شود.
انواع موسسات خیریه براساس میزان مشارکت و فعالیت مالی
- موسسات خیریه بزرگ ملی یا بینالمللی: این موسسات دارای منابع مالی بسیار بالا و میزان مشارکت مالی گسترده در سطح ملی یا بینالمللی هستند.
- موسسات خیریه محلی یا مبتنی بر جامعه: این موسسات معمولاً از منابع محلی و مشارکت افراد و جوامع محلی حمایت میکنند.
- موسسات خیریه دولتی: این موسسات تحت حمایت و پشتیبانی دولت میباشند و از منابع دولتی برای فعالیتهای خود استفاده میکنند.
- موسسات خیریه خصوصی: این موسسات معمولاً توسط فرد یا گروهی از افراد تشکیل شدهاند و از منابع مالی خصوصی برای فعالیتهای خود استفاده میکنند.
- موسسات خیریه مذهبی: این موسسات به عنوان بخشی از فعالیتهای مذهبی تشکیل شدهاند و از منابع مالی اعضای جامعه مذهبی برای کمک به نیازمندان استفاده میکنند.
نتیجهگیری: تنوع موسسات خیریه، بازوی توانمندی برای کمک به نیازمندان
تنوع در موسسات خیریه از اهمیت بسیاری برخوردار است. این تنوع به موسسات خیریه امکان میدهد تا با پاسخگویی به نیازها و مسائل مختلف جامعه، به صورت مؤثرتر و کارآمدتر عمل کنند. با وجود موسسات مختلف، میتوان به نیازهای گوناگونی از جمله بهداشت و درمان، آموزش، حفاظت از محیط زیست، کمک به کودکان و خانوادههای محروم، و سایر زمینهها پاسخ داد. همچنین، تنوع در منابع، امکان تأمین منابع مالی متنوعی از طریق حمایتهای فردی، سازمانی، شرکتی و دولتی را فراهم میکند، که این امر موسسات را قادر به تحقق اهداف خود و ارائه خدمات بهتر به جوامع مختلف میسازد.