همه ما آرزو داریم در جهانی زندگی کنیم که حوادث طبیعی در آن آسیب‌رسان نباشد یا آسیب‌های کمی برساند و با پیامدهای فاجعه‌بار این حوادث مواجه نشویم. در طول تاریخ، بشر تلاش کرده است که حوادث پیرامون خود را به اشکال مختلف مدیریت کند و به این ترتیب بقا و پایداری نسل خود و دستاوردهای خویش را حفظ کند. از سوی دیگر، همگان می‌دانیم که قدرت کنترل بسیاری از حوادث طبیعی را نداریم، آنها اتفاق می‌افتند و در بسیاری موارد حتی ما نیازمند این اتفاقات برای تداوم زندگی هستیم. داستان گسل‌ها و قنوات در سرزمین ما که دو روی سکه زلزله و آب است، می‌تواند مثال خوبی باشد. در حقیقت وقتی حادثه با جمعیت انسانی گره می‌خورد به بلا و فاجعه تبدیل می‌شود. هر روزه در سراسر جهان زلزله، آتشفشان، سیل، رانش زمین و… اتفاق می‌افتد، بسیاری از حوادث در مناطق غیرمسکونی یا در مناطقی که آسیب‌پذیری کمی دارند، به وقوع می‌پیوندد؛ بنابراین تبدیل به فاجعه نمی‌شوند.
از سوی دیگر، همه حوادث طبیعی نیستند، بسیاری از آنها حاصل فعالیت انسان‌ها هستند و در نتیجه عدم مدیریت درست به فجایعی تبدیل می‌شوند که به زندگی مردمان آسیب می‌رسانند. گرمایش زمین، جنگل‌زدایی، مصرف روزافزون منابع حیاتی مانند آب از جمله عواملی هستند که به وقوع بلایای ظاهرا طبیعی، مانند سیل، لغزش زمین و خشکسالی امکان بیشتری می‌دهند.
کتاب «از آسیب‌پذیری تا رهایی» به این موضوع می‌پردازد که حوادث غیرمترقبه در نگاه اول، زندگی طبیعی انسان‌ها را در هم می‌ریزد. اما آیا به راستی زندگی بسیاری از انسان‌های آسیب دیده از ابتدا طبیعی بوده است یا تنها از نظر بخشی از این جامعه، این وضعیت طبیعی قلمداد می‌شود؟
این کتاب کاربردی و مبتنی بر تجربیات زیسته به مجموعه‌ای از سوالات پاسخ خواهد داد که:
- چرا زنان در بسیاری از گزارشات مربوط به بلایای طبیعی یا حوادث فاجعه‌بار انسانی به عنوان قربانی یا گروه آسیب‌پذیر معرفی می‌شوند؟
- آیا وضعیت بیولوژیکی و ذاتی زنان آسیب‌پذیری را توجیه میکند؟
- آیا حوادث و بلایا صرفا در این وضعیت رخ می‌دهد و این سکه روی دیگری ندارد؟
- در اوضاع بحرانی چگونه می‌توان عمل کرد که پیامدهای آن سمت و سویی انسانی‌تر و طبیعی‌تری داشته باشد؟
- مسئولیت زنان در قبال حوادث آسیب‌زا چیست؟
- آنها چگونه برای مقابله با حوادث، کاهش رنج‌ها و آسیب‌های ناشی از بلایا آماده می‌شوند؟
- زنان چگونه باید در روند بازسازی وارد شوند، تا اوضاع نابرابری را که منجر به آسیب‌رسانی مجدد به آنها می‌شود، بازسازی کنند؟
- و در نهایت آیا می‌توانیم از طریق تغییر اوضاع مناسبی که حوادث طبیعی را به تراژدی‌های انسانی بدل میکند، به یک رویکرد پیشگیری محور، مثبت و فعال در برابر حوادث آسیب‌زا دست یابیم؟
کتاب حاضر تلاش میکند که ابعاد مختلف جنسیت و بلایای طبیعی را بررسی کند. 6 فصل این کتاب به موضوعات زیر اختصاص یافته است. فصل اول کتاب به بررسی رویکرد جنسیتی در آسیب‌ها می‌پردازد، بررسی مفهوم آسیب‌پذیری بر مبنای این رویکرد موضوع فصل دوم است. فصل سوم به روش‌های جمع آوری اطلاعات در چرخه این رویکرد می‌پردازد. فصل چهارم قصه جایگاه زنان را قبل از حادثه و بعد از حادثه و در مرحله آمادگی برای مقابله با بلایا نشان می‌دهد. فصل پنجم به اهمیت حضور زنان در مرحله امداد تاکید می‌شود و فصل پایانی به جایگاه زنان در فرآیند بازسازی و تاثیر آن می‌پردازد.
تجربه زیسته نگارندگان این کتاب در مواجهه با زلزله شهرستان بم در سال 1382 و دانش نظری آنان در این حوزه، مطالعه این کتاب را برای خوانندگان ملموس‌تر و معنادارتر میکند. افرا مطالعه این کتاب را به همه کنشگران اجتماعی که در زمینه توسعه محلی فعالند توصیه می کند. علاقمندان می‌توانند این کتاب را از فیدیبو با کد afra1400 با 40درصد تخفیف خریداری کنند.
بر اساس استاندارد افرا، موسسه نیکوکاری یا سازمان مردم‌نهاد خود را به‌صورت رایگان مورد سنجش قرار دهید و یک گزارش مدیریتی دریافت کنید.