امروز من برای تماشای یکی از کارخانههای شالبافی کرمان رفتم و رستم و نایب حسین و میرزا یوسف تبریزی هم با من بودند. راه ما از محلی موسوم به «بازار شنبه» میگذشت. هفتهای یک روز در آن محل بازار بود و چون روز شنبه از آنجا عبور میکردیم عدهای از مردم در بازار دیده میشدند. کارخانه شالبافی عبارت از اتاق بزرگی بود که یازده کارگاه در آن دیده میشد، ولی دو یا سه کارگاه آنها کار میکرد. سه نفر به کار مشغول بودند که یکی استاد بود و دو نفر دیگر شاگرد وی محسوب میشدند. استاد در وسط نشسته بود و شاگردان در دو طرف او قرار گرفته بودند و وی بر کار آنها نظارت میکرد. روی همرفته در آن کارگاه 25نفر شاگرد و استادکار به نظر میرسیدند. بعضی از آنها شش یا هفت سال سن داشتند و برخی مرد کامل بودند (بخشی از متن کتاب).
استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه باهنر کرمان و مدیر انجمن دوستداران کودک کرمان و همکارشان در کتاب «جامعهشناسی و کار کودکان (تجربه مرکز دوستدار کودک مشتاق)»، مساله کار کودکان در عرصه های گوناگون جامعه شناسی را مورد بررسی و توجه قرار داده است.
در فصل اول کتاب شیوه تولید سرمایهداری و سوءاستفاده از نیروی کار کودکان بر پایه جستجو در سه جلد کتاب سرمایه، استخراج شده است که حاصل آن دستیابی به 6 گزاره اساسی است. این گزارهها پایه ورود عرصه جامعهشناسی انتقادی به مسئله کار کودکان است.
- چانهزنی و لابیگری برای تغییر متن قوانین و کاهش سن کودکان برای کار در کارخانه
- تلاش برای عدم تامین بودجه لازم برای اجرای قوانین تصویب شده
- تلاش برای تغییر قوانین به گونهای که راه استفاده از نیروی کار کودکان گشوده بماند
- تبانی با ماموران اجرای قوانین
- تبانی با والدین کودکان
- تلاش برای اجرای قوانین به شکل صوری
در فصل دوم بر پایه مجموعهای از گزارشات در دسترس همگان، وضعیت کار کودکان در ایران به تصویر کشیده شده است. فصل سوم بر اساس پژوهش میدانی در استان کرمان، به نقد راهحلهایی که تاکنون برای مسئله کودکان در عرصه جامعه شناسی حرفهای و جامعه شناسی سیاستگذار ارائه شده، پرداخته شده است و راهحلهای جایگزین آن در جامعه شناسی انتقادی مورد پرسش قرار گرفته است. در ادامه این فصل یک راه حل بدیل برای ورود به مسئله کار کودکان، بر پایه ظرفیتهای موجود در جامعه شناسی مردم مدار معرفی شده است که در پنج سال گذشته توسط انجمن دوستداران کودک کرمان، در حال اجرا است.
فصل چهارم، عنوان بلند شدن صدای این کودکان که اولین پیامد ورود به مسئله کار کودکان با استفاده از ظرفیتهای جامعهشناسی مردم مدار است، گزارش شده است که در یادداشتهای آنان عینیت یافته است. این یادداشتها متعلق به کودکان پایه سوم و چهارم ابتدایی است که در طول ده ماه در سال، هر هفته پنج روز و هر روز فقط سه ساعت فرصت آموختن دارند.
به عنوان یک فعال اجتماعی یا کسی که به حوزه عدالت اجتماعی علاقهمندید، مطالعه این کتاب را از دست ندهید. این کتاب را می توانید با کد afra 40 در اپلیکیشن فیدیبو با 40 درصد تخقیف خریداری کنید.