در دنیای امروز، برگه ترازنامه سالانه دیگر مهمترین سند (یا حداقل تنها سند مهم) یک شرکت نیست. تغییرات اجتماعی اخیر منجر به افزایش آگاهی ما درباره نیاز به دنیایی بهتر از لحاظ اقتصادی و زیست محیطی شده، و شرکتها را به سوی تمرکز بر کسب و کار پایدار – کلید ورود به دنیای کسب و کار امروز – سوق داده است. به همین علت، اخیرا مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) به طور فزایندهای اهمیت پیدا کرده است. این یک مفهوم تازه نیست، اما شروع هزاره جدید منجر به اهمیت مضاعف آن شده است.
رضایت عمومی به عنوان یک استراتژی کسب و کار
شواهد نشان میدهد که مفهوم «قرارداد اجتماعی» برای اولین بار در سال 1971 در ایالات متحده و از سوی کمیته توسعه اقتصادی معرفی شد. این مفهوم بدین معناست که فعالیت شرکتها به واسطه رضایت عمومی امکانپذیر شده و در نتیجه، وظیفه اصلی این شرکتها پاسخ به نیازهای جامعه است. پذیرش آهسته مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتی به عنوان یکی از عناصر کسب و کار در دهه 1980 با یک جهش روبه‌رو شد. با این حال، این مفهوم در دهه 2000 تبدیل به استراتژی اساسی و بخشی از فرآیند کسب و کار شرکتهای بزرگ شد. امروزه، مسئولیت اجتماعی شرکتی صرفا به شرکتهای بزرگ محدود نشده و هر سازمانی را دربر میگیرد.
اما مسئولیت اجتماعی شرکتی واقعا به چه معناست؟ پاسخ را میتوان در مکاتبه اتحادیه اروپا به شماره 681 پیدا کرد: کارآفرینی با مسئولیتپذیری اجتماعی به معنای پاسخ به نیازهای مشتریان، همچنین مدیریت انتظارات ذینفعان – از جمله کارکنان، تامین کنندگان و جامعه محلی – است.
دیگر جایی برای مفهوم «رئیس» که در انقلاب صنعتی ایجاد شد وجود ندارد. ریاست در دنیای امروز نیازمند دانش اداره کسب و کار، همچنین مشارکت تمام بازیکنان در موفقیت آن است. هر کسب و کار علاوه بر سودآوری باید به دنبال سلامتی کارکنان و محیط خود باشد. این تعریف برخواسته از ایده «اقتصاد 0.0» است: خوب باش و کارت را درست انجام بده. این یعنی زندگی خودمان را به یک محصول تبدیل کرده، و این محصول را تبدیل به یک چیز معنادار کنیم.
به عبارت دیگر، اقتصاد پایدار نوین نیازمند توانایی ما برای همزیستی است؛ این که ما – براساس سرمایه نوآورانه فرهنگی – در کنار چیزهای دیگر در دنیا معنا پیدا کرده و از آنها جدا نیستیم، و نوع دوستی را به عنوان بهترین عمل اقتصادی در اهداف‌مان قرار میدهیم.
این مفهوم را با شاخص خوشبختی ناخالص ملی، که به طور فزاینده در کشورهای کوچکی مثل بوتان تبدیل به یک معیار ارزیابی شدهاند، اشتباه نگیرید. منظور ما داشتن یک طرز فکر متفاوت نسبت به اقتصاد است – حتی از دیدگاه نظارتی. گزارش جهانی رضایت در سال 2020 خوشبختترین کشورهای دنیا را به این ترتیب نشان میدهد: فنلاند، دانمارک، سوئیس، ایسلند، نروژ، هلند، سوئد، نیوزیلند، استرالیا و لوکزامبورگ.
جذابیت کسب و کار
مسئولیت اجتماعی شرکتی را میتوان به عنوان عکس مفهوم بازار درنظر گرفت. در این حالت، یک شرکت کارمندان خود را براساس نیاز آنها از کسب و کار، همچنین روش کاری خودشان انتخاب کرده و در نتیجه شرکا، همکاران و تامین کنندگان باید خود را با این افراد تطبیق بدهند.
در حقیقت، مسئولیت اجتماعی شرکتی در یک دنیای کاری جدید معنا پیدا کرده است که در آن، شرکتها استعدادها را دنبال کرده و با مشوقهای اقتصادی یا ارزشی یک محیط کاری منصفانه و شخصیتر را به آنها ارائه میکنند. در این حالت، ذینفعان تنها در صورتی به یک کسب و کار جذب میشوند که هدف آن با نیازهای جامعه مدرن تطابق داشته و برابری و تنوع را سرلوحه کار خود قرار میدهد. ارزش مسئولیت اجتماعی یک شرکت بسیار فراتر از دستمزد آن بوده، و به طور مداوم بر رشد آن تاثیر میگذارد.
برای مثال میتوان شرکتهای فناوری بزرگ را درنظر گرفت که با اتخاذ سیاستهای اقتصادی استفاده از موارد بازیافتی و کاهش تولید کربن دیاکسید، جایگاه اجتماعی و بودجههای میلیارد دلاری خود را افزایش دادهاند.
برای دستیابی و گسترش این هدف، ما باید به عنوان یک جامعه روی حوزه آموزش کار کنیم. ما باید دولتها، کسب و کارها، سازمان‌های آموزشی و خانوادهها را در قبال ایجاد یک مدل آموزشی مسئولیتپذیر کنیم که نسل جدید را از کودکی نسبت به نیاز دیگران آگاه میسازد.
تمام این موارد در نهایت تبدیل به موفقیت اقتصادی میشود. علاوه براین، ارزش اصلی مسئولیت اجتماعی را میتوان در کلید واژه موفقیت کسب‌وکارها، یعنی «وجهه» پیدا کرد. در حالت تحتالفظی، وجهه به معنای دیدگاه دیگران نسبت به شماست. این وجهه میتواند خوب یا بد باشد، و کیفیت کسب و کار شما بر آن تاثیر میگذارد.
میتوان با اطمینان گفت که هر ذینفع شرکت مناسب برای همکاری را براساس وجهه آن انتخاب می‌کند. موفقیت یک شرکت وابسته به نتایج مالی آن است، اما نمیتوان آن را از وجهه داخلی و خارجی یک شرکت جدا کرد. حتی برخی از پژوهشهای مربوط به بهرهوری نتیجه گرفتهاند که عدم تعهد شرکت به سیاستهای مسئولیت اجتماعی، تاثیر منفی قابل توجهی بر عملکرد و بازگشت سرمایه آن دارد.
جمعبندی
مسئولیت اجتماعی شرکتی در گذر زمان از یک عامل هزینهبر به منبع درآمد تبدیل شده است. شرکتهای مختلف با استفاده از تجهیزات سبز، ارائه محل کار مناسب به کارکنان، تبدیل بهرهوری از یک مفهوم خشک به تجربهای آزاد، و درنظر گرفتن کیفیت کارمندان به جای ویژگیهایی چون جنسیت، نژاد و گرایشها نتیجه تلاشهای خود را در تاثیر مثبت بر ترازنامه مالی خود مشاهده کردهاند. این شرکتها در دنیا به عنوان نهادهایی قابل اعتماد، جذاب و موفق دیده میشوند.
آشنایی بیشتر با افرا و خدمات آن