داوطلب شدن برای انجام کارهای خیرخواهانه و مثبت، یکی از رفتارهای زیبا و بزرگ‌منشانه است. اینکه در این دنیای خاکستری و پر از مشغله و هیاهو بتوان زمان و هزینه را برای کارهای داوطلبانه خرج کرد، قلبی بزرگ و عزمی جزم می‌طلبد.
با تمام از دست دادن‌های ظاهری در کار داوطلبانه، مزایای زیادی برای داوطلب وجود دارد از جمله: حس خوب قلبی، احساس مفید واقع شدن، کاهش استرس و افسردگی، یافتن دوستان، ارتباط با جامعه، یادگیری مهارت‌های جدید و حتی پیشرفت شغلی.
با مطلب داوطلب سازمان مردم نهاد و خیریه از افرا همراه باشید تا همه چیز را در مورد داوطلب و کار داوطلبانه با یکدیگر بررسی و مرور کنیم. در ابتدا باید ببینیم که اصلا داوطلب کیست؟
راستی ما برای شما، این مقاله را به صورت فایل صوتی ضبط کرده‌ایم و در اینجا قرار داده‌ایم که اگر خواستید، این مطلب را بشنوید:
داوطلب کیست؟ معنی داوطلب
داوطلب فردی است که به خواست خود و بدون دریافت هزینه، وقت و انرژی‌اش را برای کمک به ترویج یک هدف خوب یا کمک به سازمان برای کار مؤثرتر اختصاص می دهد.
بر اساس تعاریف مختلف در جهان در جواب پرسش «داوطلب کیست»، می‌توان گفت داوطلب کسی است که کاری را به انتخاب خود، بدون دریافت دستمزد، به جهت کمک به جامعه و رساندن نفع به دیگران (غیر از اعضای خانواده) انجام می‌دهد. بر اساس این تعریف، می‌توان گفت که فرد داوطلب 4 ویژگی و شاخصه اصلی دارد:
- کار یا فعالیت خاص را به‌صورت اختیاری انتخاب کرده و انجام می‌دهد.
- آن کار و فعالیت را بدون دریافت دستمزد انجام می‌دهد.
- هدفش از آن فعالیت، کمک به دیگران و نفع رساندن به جامعه است.
- در انجام فعالیت، نفع شخصی را در نظر نمی‌گیرد. (کمک به خانواده کاری داوطلبانه نیست)
برای مثال، اگر متوجه شوید که مدرسه‌ای در جامعه شما معلم کافی ندارد، و سپس تصمیم می‌گیرید سه بار در هفته به کودکان آن مدرسه به صورت رایگان آموزش دهید، یا با دوستانتان تصمیم می‌گیرید برای یک شرکت اجتماعی که کارهای خیر انجام می‌دهد، بدون دستمزد کار کنید؛ شما یک داوطلب نامیده می‌شوید.
دلایل داوطلب شدن
در ابتدا یک نکته را باید روشن کرد: اینکه همه حق دارند داوطلب شوند. داوطلبان می‌توانند در هر سنی و با هر زمینه‌ای باشند. آنها می‌توانند در حال تحصیل، کار یا بازنشسته باشند.
آنها ممکن است کارمندان شرکتی باشند که برای داوطلب شدن مرخصی دارند. آنها می‌توانند متخصصان پزشکی یا حقوقی باشند که بخشی از وقت خود را به ارائه خدمات رایگان اختصاص می‌دهند. آنها ممکن است به دنبال کار باشند و …
به صورت کلی هر داوطلب دلایل خاص خود را برای داوطلب شدن دارد. دلایلی که تعداد آنها می‌تواند زیاد باشد. در اینجا به مواردی از دلایل داوطلب شدن اشاره می‌کنیم.
- داوطلب شدن برای حمایت از هدفی معنادار، مانند حمایت از توانمندسازی زنان و کودکان
- داوطلب شدن برای انجام کاری کاملا متفاوت یا جدید و ملاقات با دیگر افراد آن حوزه
- داوطلب شدن برای کمک به جوامع محلی
- داوطلب شدن برای تغییر چیزی برای بهتر شدن
- داوطلب شدن برای یادگیری مهارت‌های جدید، کسب تجربه ورود به کار یا تغییر شغل
- داوطلب شدن برای پیشرفت حرفه‌ای در کار
- و …
مطالعه بیشتر: چگونه داوطلب را راضی نگه داریم؟
انواع داوطلب
حال ببینیم که به طور کلی داوطلب بودن در چه دسته‌بندی‌هایی جای می‌گیرد. درست است که داوطلب به دلایل و اهداف مختلفی تصمیم می‌گیرد کار داوطلبانه انجام دهد، اما شاید بتوان در یک دید کلی، انواع داوطلب را به این شکل دسته‌بندی کرد:
- داوطلب پروژه‌های اجتماعی اعم از توسعه جوامع محلی، آموزش و تدریس، کمک به ساخت و ساز، حمایت از اقشار مختلف مانند کودکان کار و سالمندان و زنان سرپرست خانوار و …
- داوطلب (سلامت) کارهای خیریه اعم از کار در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، کار در مراکز حمایت از بیماران خاص و …
- داوطلب پروژه‌های مرتبط با محیط زیست
- داوطلب مراقبت از حیوانات و کار با آنها اعم از حفاظت از حیات وحش، مراقبت از گونه‌های خاص، نجات حیوانات و …
مطالعه بیشتر: 7 روش ایجاد انگیزه در نیروهای داوطلب
جذب نیروی داوطلب
یکی از مسائل مهم برای هر سازمان مردم‌نهاد یا خیریه یا موسسه نیکوکاری، جذب نیروی داوطلب است. جذب داوطلبان بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیند مدیریت داوطلبان است. گاهی حضور نیروهای داوطلب برای یک کار کوتاه مدت است، گاهی هم برای فعالیت‌های طولانی مدت و مشخص.
جذب داوطلبان مؤثر منجر به ایجاد یک پایگاه داوطلب قوی و متعهد می‌شود که مأموریت و موفقیت سازمان را هدایت می‌کند. اجرای استراتژی‌های مناسب می تواند بر توانایی سازمان برای جذب داوطلبان تأثیر زیادی بگذارد. برای جذب داوطلب می‌توان از استراتژی‌های زیر استفاده کرد:
- تعریف الزامات و انتظارات سازمان برای جذب داوطلب
- ایجاد یک برنامه بازاریابی برای جذب داوطلب (به منظور پیدا کردن داوطلب مورد نیاز و ایجاد انگیزه در افراد برای مشارکت و ایجاد تفاوت)
- انعطاف‌پذیری در جذب داوطلب (ساعات منعطف، فرصت‌های داوطلبانه از راه دور یا مجازی، ارائه طیف وسیعی از وظایف و …)
- شفاف و ساده کردن فرآیند پذیرش داوطلب به سازمان و جلوگیری از سردرگمی او
- ارائه برنامه‌های تشویقی پاداش و تقدیر برای داوطلب
- تبلیغ دهان به دهان توسط داوطلبین فعلی
حفظ و نگهداری داوطلب
حفظ داوطلب یکی از اساسی‌ترین و مهمترین کارها برای هر موسسه نیکوکاری و خیریه و سازمان مردم‌نهاد است. برای اینکه هر سازمان غیر انتفاعی بتواند به‌نحوی مؤثر به سمت اهدافش گام بردارد و با موفقیت به میزبانی رویدادها بپردازد، به حفظ داوطلب و حمایت آنها نیاز دارد. اما پیدا کردن داوطلب ماهر و قابل اعتماد، کار آسانی نیست. هر زمان که رویداد یا برنامه‌ای را برگزار می‌کنید، باید برای جذب و حفظ داوطلبانی مشتاق و با مهارت زیاد که بشود به کمک‌شان اعتماد کرد، برنامه‌ریزی داشته باشید.
مطالعه بیشتر: 9 استراتژی حفظ داوطلب در موسسه‌های غیرانتفاعی
داوطلب ngo، داوطلب خیریه
داوطلب ها چه به صورت فردی و چه به صورت سازمانی، در جاهای مختلفی می‌توانند کار کنند و مشغول شوند: داوطلب خیریه، داوطلب سازمان مردم نهاد، داوطلب موسسه های نیکوکاری، داوطلب کارهای جمعی، داوطلب هلال احمر و …
حال ببینیم فرقی بین داوطلب ها مثلا داوطلب ngo با داوطلب خیریه وجود دارد؟ جواب کلی این پرسش در مورد ذات کار، نه است. اما در جزئیات می‌توان تفاوت‌هایی بین داوطلب‌های سازمان‌های مختلف مشاهده کرد، مثل: مدت زمان درگیر کار داوطلبانه بودن، نوع فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند، شکل انجام کارها و …
کار داوطلبانه چیست؟
داوطلبی، کار است. این بدان معناست که این فعالیت فقط به خاطر لذت شخصی فرد از فعالیت یا به نفع یکی از اعضای خانواده آن شخص انجام نمی‌شود. بنابراین، نواختن یک ساز موسیقی صرفًا برای لذت شخصی خود، کار نیست و از این رو کار داوطلبانه نیست. اما نواختن یک ساز موسیقی (بدون دستمزد) برای لذت بردن افراد در خانه سالمندان یا یک انجمن، کار داوطلبانه است.
اگر چه اینطور جا افتاده است که کار داوطلبانه، فعالیتی رایگان و بدون پرداخت هزینه است ولی هیچ اشکالی ندارد که برخی از هزینه‌های ضروری افراد داوطلب مثل هزینه غذا، خرجکردها و … به او پرداخت شود. بنابراین لازم است بین پوشش هزینه‌های ضروری افراد داوطلب و هزینه امرار معاش و حقوق تفاوت قائل شد.
مطالعه بیشتر: راهکارهایی برای بهبود رابطه با داوطلبان
چرا داوطلب بشوم؟
با زندگی‌های پرمشغله، یافتن زمانی برای داوطلب شدن دشوار است. با این حال، مزایای کار داوطلبانه می‌تواند بسیار زیاد باشد. درست است که داوطلب به جامعه، افراد نیازمند و اهداف ارزشمند کمک حیاتی می‌کند، اما مزایای آن می‌تواند برای داوطلب بیشتر باشد. تطبیق یافتن مناسب می‌تواند به داوطلب در یافتن دوستان، ارتباط با جامعه، یادگیری مهارت‌های جدید و حتی پیشرفت شغلی کمک کند.
کار داوطلبانه می‌تواند به محافظت از سلامت روحی و جسمی داوطلب کمک کند: استرس را کاهش دهد، با افسردگی مبارزه کند، فرد را از نظر ذهنی تحریک کند و احساس هدفمند بودن ایجاد کند. این گفته درست است که «هر چه بیشتر داوطلب شوید، مزایای بیشتری را تجربه خواهید کرد»، اما باید بدانید که داوطلب شدن نیاز به تعهد طولانی مدت یا صرف زمان زیادی از روز پرمشغله شما ندارد. کار داوطلبانه آنقدرها که فکر می‌کنیم، پیچیده نیست. حتی به روش‌های ساده می‌توان به افراد نیازمند کمک کرد و سلامت و شادی را بهبود بخشید.
بیشتر اوقات، داوطلب شدن به این معنی است که شما در کنار دیگران کار می کنید. این شما را به سایر انسان‌ها متصل می‌کند که برای رسیدن به یک هدف مشترک کار می‌کنید. وقتی داوطلب می شوید، در حال ایجاد ارتباط هستید. شما با جامعه در ارتباط هستید. با مشکل و همچنین راه حل مرتبط هستید. شما به یک فرآیند متصل هستید – فرآیندی که به آن اعتقاد دارید. از طریق اعمال و مشارکت خود، به دیگران و همچنین خودتان سود می‌رسانید.
آشنایی بیشتر با افرا و خدمات آن