پانزده سال پیش، اگر قرار بود شرکت گلدمن ساکس به دنبال جذب مشاور مالی برای خود باشد، احتمالاً آخرین گزینه‌ای که برای این کار به سراغشان می‌رفت سازمان‌های غیرانتفاعیِ کوچک بود. اما امروزه این شرکت و دیگر غول‌های بزرگ وال استریت، هرگز در مورد همکاری با شرکتی همچون جاست کاپیتال، کوچک‌ترین تردیدی به خود راه نمی‌دهند: شرکتی غیرانتفاعی با ظرفیت فراهم‌آوری اطلاعات، ابزارها و بینش‌های مورد نیاز برای کمک به اندازه‌گیری و بهبود عملکرد شرکت در زمینه‌ی مسائل مربوط به ذینفعان و شاخص‌های مربوط به حاکمیت محیطی، اجتماعی و شرکتی.
این مشارکت در واقع بخشی از روند رو به رشدِ ارزش‌قائل‌شدنِ شرکت‌های انتفاعی برای همکاری با آن دسته از سازمان‌های غیرانتفاعیست که زمانی از آنها دوری می‌جُستند. چرا که نه؟ سازمان‌های غیرانتفاعیِ موفق، آموزه‌های زیادی برای ارائه به شرکت‌ها دارند. اینگونه سازمان‌ها مبتنی بر تمرکز هدفمندی هستند که در تار و پود آنها نهادینه شده است و این همان موضوعی‌ست که شرکت‌ها به شکلی فزاینده به آن نیاز دارند.
سازمان‌های غیرانتفاعی، علاوه بر تعامل و ارتباط مستمر با ذینفعان، اعضای هیئت‌مدیره خود را نیز به شکلی مؤثر به فعالیت وامی‌دارند. این در حالی‌ست که بسیاری از شرکت‌های انتفاعی در اینگونه زمینه‌ها با مشکل مواجه هستند. تعداد شرکت‌هایی که به انتقال موفقیت‌آمیز راهبرد سازمانی‌شان به طیف گسترده‌ای از ذینفعان بیرونی باور دارند تنها ۲۰ درصد است. و تنها ۶۰ درصد از آنها می‌توانند با اطمینان کامل در مورد شناخت اعضای هیئت مدیره‌شان از فناوری اصلی و مدل تجاری شرکت اعلام‌نظر کنند. با توجه به این چالش‌ها، شرکت‌ها می‌توانند در مسیر حرکت خود به سمت شاخص‌های حاکمیت محیطی، اجتماعی و شرکتی، از مزایای حاصل از مهارت‌ها، تجارب و فرصت‌های مشارکتی سازمان‌های غیرانتفاعی بهره ببرند.
متأسفانه، بسیاری از شرکت‌ها نمی‌دانند از کجا باید شروع کنند. بیشترین تعامل شرکت‌ها با سازمان‌های غیرانتفاعی عموماً در چارچوب توسعه‌ی برنامه‌های بشردوستانه‌ی مشترک و طرح‌های مشارکتیِ مبتنی بر مسئولیت‌های اجتماعی و حتی گاهی هم به شکل تلاش واحد روابط عمومی شرکت‌ها برای پاسخگویی به انتقادات وارده از سوی سازمان‌های غیرانتفاعی نمود پیدا کرده است. اخیراً به کمک جولیا سیکاردو، از شرکای شرکت مشاوره مکنزی، طرحی را در زمینه‌ی بهره‌گیری شرکت‌ها از فرصت‌های همکاری با سازمان‌های غیرانتفاعی به اجرا گذاشته‌ایم.
- فرصت شماره ۱: توجه به همکاری‌های غیرانتفاعی در راستای حمایت از عرضه محصولات جدید
از طریق همکاری شرکت‌ها با سازمان‌های غیرانتفاعی، امکان بهره‌برداری آنها از قابلیت‌ها و اعتبار سازمان‌های غیرانتفاعی در زمینه‌ی راه‌اندازی محصولات و خدمات جدید فراهم می‌شود. از منظر منابع سازمان‌های غیرانتفاعی، آمارها حاکی از آن است که ۹۰ درصد از شرکت‌ها توانسته‌اند به واسطه‌ی همکاری با سازمان‌های غیرانتفاعیِ معتبر برای خود کسب اعتبار کنند و ۸۹ درصد از شرکت‌ها نیز معتقدند که چنین مشارکت‌هایی در افزایش ظرفیت اثرگذاری اجتماعی آنها مؤثر است.
لازم به توضیح است که مشارکت‌های غیرانتفاعی به هیچ‌وجه جایگزینی برای تغییرات بنیادین در شرکت‌ها محسوب نمی‌شود. بسترسازی واقعی برای حرکت شرکت‌ها به سمت حاکمیت شاخص‌های محیطی، اجتماعی و شرکتی مستلزم پیاده‌سازی اقداماتی به مراتب فراتر از روابط عمومی یا برندسازی‌ست. شرکت‌ها باید به این اطمینان برسند که مشارکت آنها با سازمان‌های غیرانتفاعی در موضوعات و محورهای تجاری، در نهایت، در کسب و کارهای اصلی آنها به شکل تأثیرات همه‌جانبه نمود پیدا می‌کند. در این فضا، مشارکت‌هایی از این دست می‌تواند موجب بهبود سطح ارزشمندی و تأثیرگذاری شرکت‌ها به عنوان بخشی از راهبرد تحول‌آفرین مشارکتی آنها در زمینه ی شاخص‌های محیطی، اجتماعی و شرکتی گردد.
- فرصت شماره ۲: بازارهای تجاری را با بازوی غیرانتفاعی خود تجربه کنید
همکاریِ بازوهای انتفاعی و غیرانتفاعی، تا زمانی می‌تواند مفید فایده باشد که با وظایف و ساز و کارهای معین و شفاف همراه باشد. همپوشانیِ بیش از حد باعث سردرگمی و به شکل بالقوه، سوءظن مصرف‌کننده می‌شود. با این حال، مادامی که بازوهای انتفاعی و غیرانتفاعی بتوانند ساز و کاری شفاف برای خود داشته باشند و با هم‌افزایی کار کنند، می‌توانند بر ظرفیت تأثیرگذاری خود بیفزایند. شرکت تومارو از جمله نمونه‌های مُوجّه در این زمینه است.
شرکت تومارو جزو سامانه‌های پیشرو در حوزه‌ی امنیت اقلیم و هواشناسی به شمار می‌آید که اطلاعات مربوط به وضعیت دقیق آب و هوا و داده‌های مکانی خاص دو هفته را به کاربران خود ارائه می‌دهد. این سامانه به صنایع وابسته به آب و هوا امکان می‌دهد تا علاوه بر اتخاذ تصمیمات مناسب در مورد مسائلی همچون آبیاری، مزرعه‌داری، مدیریت رویداد، و نظارت‌های ساختمانی، در مباحث عملیاتی و شاخص‌های حاکمیت محیطی، اجتماعی و شرکتی نیز عملکرد مناسبی داشته باشند. مزایای آگاهی‌بخش شرکت تومارو برای دیگر شرکت‌ها موجب شده است تا یکی از شعب این شرکت (تومارو دات اُ. آر. جی)، با بهره‌گیری از فناوری‌های تجاری شرکت تومارو، ضمن ارائه‌ی هشدارهای هواشناسی اولیه به جوامعِ فاقد اینگونه ابزارها، آموزش مباحث آب و هوایی و جامعه‌سازی را نیز در اولویت قرار دهد. برای مثال، طرح موسوم به «ملخ فردا» که از سوی این شرکت ارائه شده است، نقش بسزایی در پیش‌بینی و مدیریت دسته‌های ملخ در آفریقا ایفا می‌کند. این الگوی ترکیبی منحصر به فرد میان این دو شرکت نشان می‌دهد که از طریق ایجاد ایجاد حلقه‌ی بازخوردی میان دو شرکت انتفاعی و غیرانتفاعی، می‌توان به سمت تحقق «اهداف مشترک، راه‌کارهای اغواکننده و نتایج سریع» گام برداشت.
علاوه براین، سازمان های غیردولتی نیز فارغ از ماهیت انتفاعی یا غیرانتفاعی‌شان، در حال تقویت بنیان‌های خود برای استفاده از فعالیت‌های انتفاعی در جهت پیشبرد مأموریت‌ها، چشم‌اندازها و ارزش‌های هدفمند خود هستند.
درمانگاه کلیولند از جمله نمونه‌ها در این زمینه است. این درمانگاه مسئولیت هم‌افزایی در راستای کمک به مأموریت سازمان‌های غیردولتی و کسب و کارهای انتفاعی را برعهده دارد. درمانگاه کلیولند از جمله مراکز پزشکی غیرانتفاعیست که حوزه‌ی مراقبت‌های بالینی و بیمارستانی را با حوزه‌ی تحقیقات و آموزش درآمیخته است. ارائه‌ی خدمات درمانی مربوط به سلامت اجرایی و مراقبت‌های ویژه پزشکی، و همینطور ارئه‌ی خدمات مشاوره در زمینه‌ی شاخص‌های حاکمیت محیطی، اجتماعی و شرکتی در راستای ایجاد فرصت‌های همکاری با نهادهای انتفاعی برای ایجاد آگاهی اجتماعی و بینش متمایز در شرکت‌ها، از جمله مهم‌ترین حوزه‌های فعالیت این درمانگاه است. در همین راستا، بیش از ۸۰ شرکت استارتاپی با محوریت پروژه‌های سرمایه‌گذاری ذیل درمانگاه کولیولند راه‌اندازی شده است که توانسته‌اند از طریق پیگیری اهداف غیرانتفاعی، بازده اقتصادی برای شرکت به ارمغان بیاورند.
- فرصت شماره ۳: برطرف‌کردن شکاف‌های بازار از طریق ائتلاف‌های غیرانتفاعیِ شرکت‌های انتفاعی
شرکت‌ها، در مواجهه با چالش‌های حاکمیت محیطی، اجتماعی و شرکتی، می‌توانند در زمینه‌ی اشتراک‌گذاری اطلاعات، ایجاد استانداردها و حتی ارسال سیگنال‌های بازار با یکدیگر همکاری کنند. در سال ۲۰۲۲، شرکت‌های آلفابت، متا، شاپیفای، استرایپ و مک‌کینزی، با ایجاد تعهدی تقریباً ۱ میلیارد دلاری در حوزه‌ی پیشبرد بازار، شرکتی عام‌المنفعه موسوم به «فرانتیر» را با هدف سرعت‌بخشیدن به نوآوری و بسترسازی برای ایجاد بازارهای مبتنی بر حذف کربن بنیان نهادند. از جمله مفاد مندرج در تعهدنامه پاریس، حذف کربن در راستای خنثی‌سازی آثار نامطلوب انتشار گازهای گلخانه‌ای و ایجاد وضعیت صفرِ مطلق تا سال ۲۰۵۰ است. هیچکدام از این شرکت‌ها نمی‌توانند چنین تعهد بزرگی را به صورت یکجانبه به سرانجام برسانند. اما انجام چنین کاری در کنار شرکت‌های غیرانتفاعیِ فعال در حوزه‌ی حمل و نقل، شدنی‌ست. کسب و کارها، به رغم برخی تفاوت‌های ذاتی، فرصت‌های زیادی برای یادگیری از الگوهای‌های غیرانتفاعی دارند و می‌توانند از طریق مشارکت با سازمان‌های غیردولتی به دستاوردهای زیادی در این زمینه دست یابند. تعاملات و همکاری‌های غیرانتفاعی، در صورتی که به خوبی اجرا شوند، بسیار تأثیرگذار هستند. این قبیل تعاملات، کاهنده‌ی سطح خطرات، افزایش‌دهنده‌ی آهنگ رشد، ارتقادهنده‌ی ارزش سهامداران، و عامل تقویت تأثیرات اجتماعی هستند. چنانچه سازمان شما هم در شُرف آغاز حرکت به سمت شاخص‌های حاکمیت محیطی، اجتماعی یا بهبود عملکرد خود در این زمینه است، مشارکت‌های غیرانتفاعی می‌تواند فرصتی ناب برای شما جهت تحقق این اهداف باشد.
آشنایی بیشتر با افرا و خدمات آن